پروژه تعارضات زناشویی بر اساس سبک های دلبستگی و سبک های هویت در زوجین

پژوهش حاضر در تلاش است تا تعارضات زناشویی را بر اساس سبک های دلبستگی و سبک های هویت در زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر مشهد را مورد بررسی قرار دهد.

مقدمه

توانایی ایجاد و حفظ روابط صمیمانه، پایدار و رضایت بخش یکی از مهمترین تکالیف رشدی در دوران بزرگسالی است. به این دلیل که افراد در روابط صمیمانه یکدیگر را می رنجانند یا به هم آسیب می رسانند. آنها ممکن است تعهدات خود را زیر پا بگذارند، پشت سر یکدیگر غیبت کنند، یا حتی مستقیما حرف های زشتی رو در روی یکدیگر بگویند و به طور خلاصه از یکدیگر قدردانی نکنند. به خاطر آسیبها و اشتباه های اجتناب ناپذیری که با روابط بین فردی همراه است، برخورد موثر با چنین رخدادهایی برای حفظ روابط سالم و باثبات اهمیت دارد. برخی از پژوهشگران بر این باورند که مشکلات زناشویی در سبک های دلبستگی زوج ها ریشه دارند. کوباک، راکسچل و هازن یشنهاد کردند که نشانه های آشفتگی زناشویی نشانه ای از دلبستگی ناایمن است. نارضایتی همسران اغلب از ترس های برخاسته از سبک دلبستگی آنها نشات می گیرد (ترس از رها شدن یا نبود صمیمیت.(همچنین، پیروان زوج درمانی هیجان مدار بر این باورند که مشکلات زوج های آشفته در سبک های دلبستگی آنها ریشه دارند که باید برای ایجاد پیوند عاطفی امن میان زوج ها دوباره بررسی، پردازش و تغییر یابند. دلبستگی عبارت است از موقعیتی عمیق و پایدار زیستی، روانشناختی و اجتماعی که براساس ارتباط میان کودک و مراقبان او در سال های اولیه زندگی شکل می گیرد. همچنین یکی از عوامل مهم اثرگذار در سبک دلبستگی، سبک هویت فرد می باشد. شکل گیری هویت، ترکیبی از مهارتها، جهان بینی و همانندسازی های دوران کودکی است که به صورت یک کل کم و بیش منسجم، پیوسته و منحصر به فرد در می آید که برای فرد، سس تداوم گذشته و جهت گیری به سوی آنده را فراهم می سازد. در تحقیق هایی متعدد رابطه میان دو سازه هویت و دلبستگی مورد مطالعه قرارگرفته اند که نتایج آنها با هم متفاوت است؛ در بعضی از این تحقیق ها میان دلبستگی ایمن و پایگاه هویت موفق، رابطه مثبت و میان دلبستگی ایمن و پایگاه هویت سردرگم، رابطه منفی به دست آمده است. در تحقیق هایی دیگر، میان دلبستگی ایمن و پایگاه هویت پیش رس رابطه ای مثبت به دست آمده است و در بعضی تحقیق ها، هیچ گونه رابطه ای میان این دو سازه به دست نیامده است. از آنجا که سبک های دلبستگی، یکی از اساسی ترین نقش ها را در نگرش فرد نسبت به خود و روابط افراد با یکدیگر بازی می کند و همچنین یکی از مهترین عوامل مؤثر در روابط و کسب هویت است، بنابراین شناخت سبک های دلبستگی و موارد مرتب با آن به خصوص با توجه به بافت فرهنگیاجتماعی جامعه در زمره موضوع های مهم و ضروری برای انجام پژوهش حاضر است؛ لذا هدف از این پژوهش، بررسی رابطه میان سبک های دلبستگی و سبک های هویت در تعارضات زناشویی می باشد.

تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها

تعارضات زناشویی

وجود تعارض های زناشویی ناشی از، واکنش نسبت به تفاوتهای فردی است و زمانی آنقدر شدت می یابد که احساس خشم، خصومت، کینه، نفرت، حسادت، سوء رفتار کلامی و فیزیکی در روابط زوج ها حاکم شود و به حالات تخریب گروه ویرانگر در آید. تعارض فرآیندی است که ضمن آن که اعمال یک فرد با اعمال دیگری تداخل پیدا می کند. تعامل های توام با تعارض، بیشتر شامل چهار خصوصیت هستند: عیب جویی، طرد، درخواست ناروا، آزردگی و رنجش انباشته.

سبک های دلبستگی

دﻟﺒﺴﺘﮕﯽ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻋﻤﯿﻖ و ﭘﺎﯾﺪار ﻋﺎﻃﻔﯽ ﮐﻪ ﺷﺨﺼﯽ ﺑﺎ ﺷﺨﺺ دﯾﮕﺮ (ﻣﺜﻼً ﻣﺎدر ﺑﺎ ﮐﻮدک ﯾﺎ زن و ﻣﺮد) ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽﮐﻨﺪ .دﻟﺒﺴﺘﮕﯽ ﯾﮏ اﻟﮕﻮی رﻓﺘﺎری ﺧﺎص اﺳﺖ ﮐﻪ در اﮐﺜﺮ ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺮای رﺷﺪ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺳﺎﻟﻢ اﻫﻤﯿت حیاﺗﯽ دارد. محققان سبک های دلبستگی را در بزرگسالان شناسایی کرده اند. بارثولومی و هاروتز مدل چهار گروهی از دلبستگی بزرگسالان (ایمن ، دل مشغول ، ترسان ، نفی کننده) را پیشنهاد کردند.

سبک های هویت

در مطالعه شخصیت انسان، (هویت) جنبه اساسی و درونی است که به کمک آن، فرد با گذشته خود ارتباط یافته، در زندگی احساس تداوم و یکپارچگی می کند. شکل گیری هویت، ترکیبی از مهارت ها، جهان بینی و همانندسازی های دوران کودکی است که به صورت یک کل کم و بیش منسجم، پیوسته و منحصربه فرد در می آید که برای فرد، حس تداوم گذشته و جهت گیری به سوی آینده را فراهم می سازد.

فهرست مطالب

چکیده

فصل اول: کلیات پژوهش

مقدمه

بیان مساله

ضرورت عملی و نظری تحقیق

اهداف پژوهش

هدف کلی

اهداف جزیی

فرضیه های پژوهش

فرضیه اصلی

فرضیه های جزیی

متغیرهای پژوهش

تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها

تعاریف مفهومی

تعریف های عملیاتی

فصل دوم: پیشینه پژوهش

مقدمه

الگوهای ارتباطی

الگوهای ارتباطی خانواده

مشکلات ارتباطی رایج در بین زوج ها

تعریف تعارض

ابعاد تعارض

تعارضات در زندگی زناشویی

منابع تعارضات زناشویی

تعارض و خانواده اصلی

تعارضات سازنده و مخرب

مراحل تشدید تعارض زناشویی

روش های حل تعارض

رابطه موفق زن و شوهری

موضع گیری های نظری در خصوص دلبستگی

تعریف دلبستگی

دیدگاه بالبی در مورد دلبستگی

دیدگاه اینزورث در مورد دلبستگی

رویکردهای نظری

نظریه درونکاوی

نظریه تحلیل روانی

زیگموند فروید

آنا فروید

اریک اریکسون

نظریه یادگیری

نظریه کردارشناسی

جمع بندی و بازنگری نظریه های دلبستگی

ابعاد دلبستگی

اساس زیستی دلبستگی

رفتارهای دلبستگی، الگوهای دلبستگی

علائم دلبستگی

مراحل دلبستگی

طبقه بندی کیفیت دلبستگی نوزاد

دلبستگی ایمن

دلبستگی ناایمن اجتنابی

دلبستگی ناایمن دوسوگرا

دلبستگی آشفته

انواع سبک های دلبستگی بزرگسالان

سبک ایمن

سبک نا ایمن مشوش

سبک اجتنابی- طرد کننده

سبک اجتنابی- خشمگین

مراحل پدیدآیی دلبستگی کودک به مادر

اختلال دلبستگی

موضع گیری های نظری در خصوص هویت

ماهیت و مفهوم هویت

شکل گیری هویت

سبک های هویت

سبک اطلاعاتی

سبک هنجاری

سبک سردرگم- اجتنابی

عوامل موثر بر شکل گیری هویت

نظریه های مربوط به هویت

نظریه اریکسون

نظریه مارسیا

نظریه های جامعه شناسان

دیدگاه کنش متقابل نمادین: خود و هویت

نظریه استرایکر :خود و هویت بارز

نتیجه رتبه بندی هویتی

نتایج تعهد به هویت

دگرگونی در تعهد به یک هویت

پیشینه ی پژوهش

ادبیات پژوهش در خارج از کشور

ادبیات تحقیق در داخل

فصل سوم: روش پژوهش

طرح پژوهش

نمونه، جامعه آماری و روش نمونه گیری

ابزارهای پژوهش

شیوه اجرای پژوهش

روش تجزیه و تحلیل داده ها

فصل چهارم: یافته های آماری پژوهش

بررسی جمعیت شناختی

بررسی توصیفی داده ها

یافته های استنباطی مربوط به فرضیه های پژوهش

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

محدودیت های پژوهش

پیشنهادهای پژوهش

منابع

پیوست ها

چکیده انگلیسی