پایان نامه تأثیر آموزش مهارت های زندگی در سلامت روان افراد

پژوهش بررسی تاثیرآموزش مهارت های زندگی در سلامت روان افراد

روان شناسان در دهه های اخیر در بررسی اختلالات رفتاری و انحرافات به این نتیجه رسیده اند که بسیاری از اختلالات و آسیب ها در ناتوانی افراد در تحلیل صحیح و مناسب از خود و موقعیت خویش، عدم احساس کنترل و کفایت شخصی جهت رویارویی با موقعیت های دشوار و عدم آمادگی برای حل مشکلات و مسائل زندگی به شیوه مناسب، ریشه دارد. بنابراین با توجه به تغییرات و پیچیدگی های روز افزون جامعه و گسترش روابط اجتماعی، آماده سازی افراد به خصوص نسل جوان جهت رویارویی با موقعیت های دشوار امری ضروری به نظر می رسد. در همین راستا روان شناسان با حمایت سازمان های ملی و بین المللی، جهت پیشگیری از بیماریهای روانی و ناهنجاریهای اجتماعی آموزش مهارت های زندگی را در سراسر جهان و در سطح مدارس آغاز نموده اند.

آنچه امروزه تحت عنوان مهارت های زندگی مشهود است تنها حاصل کار پژوهشگران عصر حاضر نیست بلکه بسیاری از این مهارتها در لابلای تعالیم الهی بخصوص در قرآن و احادیث معصومین بیان شده است. به طوری که تلاش برای برقراری ارتباط مفید و مؤثر با دیگران، خودشناسی و توجه به ارزشها که از فصول اساسی درس مهارتهای زندگی است به کرات در قرآن، نهج البلاغه و صحیفه سجادیه و احادیث منقول از سایر معصومین مورد تأکید قرار گرفته است.

هدف اصلی سازمان بهداشت جهانی از ایجاد طرح مهارت های زندگی در زمینه بهداشت روانی این است که جوامع مختلف در سطوح جهان نسبت به گسترش، به کارگیری و ارزیابی برنامه آموزش مهارتهای زندگی را متمرکز بر رشد توانائی های روانی مانند حل مسئله، مقابله با هیجانات، خود آگاهی، سازگاری اجتماعی و کنترل استرس بین کودکان و نوجوانان است اقدام نمایند.

با توجه به نقش مهم مدارس در تأمین بهداشت روانی دانش آموزان، برنامه آموزش مهارتهای زندگی روش مؤثری در جهت رشد شخصیت سالم دانش آموزان و تأمین و حفظ بهداشت روانی دانش آموزان تلقی می شود . به این ترتیب مدارس به جای این که تنها بر افزایش عملکرد تحصیلی دانش آموزان تمرکز نمایند باید بر تأمین و حفظ روان آنان نیز تأکید نمایند و اقدامات لازم را به منظور تحقق هدف مذکور انجام دهند چرا که اگر هدف فوق تحقق یابد بسیاری از مشکلات تحصیلی و آموزشگاهی نیز خود به خود کاهش می یابند.

اهمیت مهارت های زندگی در سلامت روانی

رشد انسان در زمینه های روانی، اجتماعی، جسمانی، جنسی، شغلی، شناختی، ایگو (خود)، اخلاقی و عاطفی صورت می گیرد. هر یک از زمینه ها نیازمند مهارت و توانایی می باشد. در واقع می توان گفت که تکامل مراحل رشدی وابسته به مهارت و برتری در مهارت های زندگی است . رمانی که افرادمهارت های زندگی اساسی را کسب نمایند در عملکرد بهینه خود پیشرفت می کند. آموزش مهارت های زندگی نقش اساسی را در بهداشت روانی ایفا می کند و البته زمانی که در یک مقطع رشدی مناسبی ارائه شود نقش برجسته تری خواهد داشت . به طور یقین می توان گفت که بسیاری از نوروز ها و سایکوزها ناشی از نقص در رشد مهارت های زندگی اساسی است. در واقع آموزش مهارت های زندگی نقش درمانی دارد.

همانگونه که بروکز اشاره کرده است رویکرد مهارت های زندگی یک چهارچوب سازمان یافته ای را برای مراکز مشاوره و بهداشت روانی فراهم می کند و یک عنصر آموزشی کلیدی و مهم برای مدارس ابتدائی و دبیرستان می باشد. بنابراین رویکرد مهارت های زندگی برای بسیاری از موقعیت ها و موضوعات متنوع و گوناگون کاربرد عملی دارد. به طوری که مجموعه وسیعی از تحقیقات و پیشینه تئوریکی و نظری از اثر بخشی و کاربرد پذیری رویکرد مهارت های زندگی جهت ملاحظات مشاوره ای بهداشت روانی حمایت می کنند.

بسیاری از محققان رویکردی را مورد توجه قرار داده اند که مبتنی بر آموزش مهارت ها از قبیل ارتباطات بین فردی، خود کنترلی، کنترل استرس و خشم، آرامش سازی، تعییم هدف، تصمیم گیری و حفظ بهداشت و سلامتی کامل و مناسب می باشد . این آموزش از طریق تکنیک هایی مانند الگوبرداری و تمرین رفتاری میسر می گردد. آموزش این مهارتها برای بهبود توانایی حل مسأله، استدلال اخلاقی کنترل خشم و روابط بین فردی، مجرمان و بزهکاران کاربرد دارد. ایجاد چنین مهارت هایی به نوجوانان این امکان را می دهد که روابط بین فردی برقرار کنند، توانایی مقابله با تغییرات محیطی مداوم را کسب کنند و به افزایش سطح عزت نفس دست یابند.

فهرست:

فصل اول

مقدمه

بیان مسئله و سؤالات پژوهش

اهمیت و ضرورت پژوهش

فرضیه ها

تعاریف علمی و عملیاتی متغیرهای پژوهش

تعریف علمی و عملیاتی مهارتهای زندگی

تعریف علمی و عملیاتی سلامت روان

فصل دوم

پیشینه نظری

تعریف سلامت روان

بنابر تحقیقات انجمن ملی بهداشت روانی

دیدگاه روانپزشکی

دیدگاه های روان تحلیلی

دیدگاه رفتار گرایی

دیدگاه انسان گرایی

دیدگاه هستی گرایی

دیدگاه شناختی
دیدگاه بوم شناسی

تعریف مهارت های زندگی

طبق نظر داردن ، گازدا و گینتر ( 1996 )

اهمیت مهارت های زندگی در سلامت روانی

انواع مهارت های زندگی

برنامه ریزی و محتوای برنامه آموزش مهارت های زندگی

دروس مربوط به مهارت های زندگی

تحقیقات انجام شده

فصل سوم

جامعه آماری

نمونه و روش نمونه گیری

ابزار تحقیق و شیوه اجرای آن

روش تحقیق

روش آماری

فصل چهارم

جامعه آماری

نمونه و روش نمونه گیری

ابزار تحقیق و شیوه اجرای آن

روش تحقیق

روش آماری

الف : آمار توصیفی

ب : آمار استنباطی

تجزیه و تحلیل داده ها

شاخص های مرکزی و پراکندگی گروه آموزش دیده

جدول توزیع فراوانی نمره کل آزمون گروه آموزش دیده

شاخص های گروه آموزش ندیده

آزمون فرضیه ها

نتیجه گیری

فصل پنجم

تفسیر

نتیجه گیری

محدودیت ها

پیشنهادات

فهرست منابع فارسی

فهرست منابع انگلیسی